Overslaan en naar de inhoud gaan

NET GEMIST | Oogen die kijken

Een blik in het fotografisch archief van Stijn Streuvels

NET GEMIST: De expo 'Oogen die kijken' liep van 02/10/2021 t.e.m. 31/12/2021.

150 jaar geleden , op 3 oktober 1871 werd schrijver Stijn Streuvels geboren. Voor het Letterenhuis een uitgelezen aanleiding om Streuvels in de kijker te zetten.

Minder bekende kant van Streuvels

Stijn Streuvels (1871-1969) was een rigoureus observator van het alledaagse. Dat blijkt uit zijn romans en verhalen. Minder bekend is dat zijn priemende blik ook een neerslag vond in fotografisch werk. Naast een omvangrijk literair oeuvre omvat Streuvels’ archief ook een opzienbarende collectie van duizenden foto’s.

Streuvels was niet alleen een getalenteerd, gewaardeerd en gevierd schrijver, maar ook een begenadigd fotograaf. De expo Oogen die kijken toont voor het eerst een selectie uit het omvangrijke fotoarchief van Streuvels. Dit fotoarchief is uniek, alleen al omdat het een levensloop en een tijdperk van bijna een eeuw documenteert, maar ook omdat het laat zien hoe Streuvels precies keek, hoe hij het alledaagse observeerde.

Door de ogen van Streuvels

In de expo laten de curatoren Arne De Winde en Lieven Van Speybroek de bezoeker de eigenzinnige blikrichtingen van Streuvels volgen. Wat opvalt in de foto's is dat Streuvels' ogen steeds worden getrokken naar dezelfde 'omstaande dingen', zoals hij ze zelf noemde. Het gaat daarbij om bustes en paden, plekken en processies, dieren en vooral mensen. Niet het minst focust hij zich op zijn familie en zichzelf, waardoor de fotografische collectie een bijzonder intieme inkijk in zijn leven biedt.

Ook trok Streuvels erop uit en was de camera zijn manier om het ‘andere’ vast te leggen. Van groot belang is Streuvels’ Palestinareis in 1935. De expo besteedt bijzondere aandacht aan deze rondreis in het Middellandse Zeegebied, waarin Streuvels' manier van kijken op de proef werd gesteld. Ook hier laat de expositie zien hoe zijn ogen toch steeds weer naar dezelfde elementen getrokken worden, en hoe hij die in steeds weer nieuwe constellaties vastlegt.

Als de expo iets wil tonen, dan is het wel dat Streuvels een speelvogel was. Wat uit de foto’s spreekt, is het plezier van het kijken. En van het klooien. De camera is Streuvels’ speeltuig, waarmee hij schalks en spitsvondig omspringt.

Dubbeltalent Streuvels

De expo nodigt de bezoeker uit om verbanden te leggen, tussen beelden onderling en ook tussen beelden en teksten. Zo wordt de nauwe samenhang tussen Streuvels’ literaire werk en zijn fotografie duidelijk. Die geeft een nieuwe kijk op beide werkvelden van de schrijver.

Over de curatoren

Lieven Van Speybroeck is grafisch ontwerper, scenograaf, curator en beeldend kunstenaar. Hij maakt deel uit van het grafische duo Oliver Ibsen. In zijn onderzoek gaat hij op zoek naar hedendaagse en alternatieve ontsluitingsvormen voor archieven, met een sterke focus op duurzame ontwerp- en presentatiemethodes. Hij werkte mee aan tal van tentoonstellingen en publicaties van het FOMU in Antwerpen.

Arne De Winde is auteur, curator, organisator, vertaler en televisiemaker. Hij is als docent en onderzoeker verbonden aan UHasselt en de LUCA School of Arts. Als literatuurwetenschapper gaat zijn belangstelling onder meer naar de literatuur uit het interbellum, met een bijzondere aandacht voor regionale of dialectliteratuur, herinnering, en de relatie tussen woord en beeld.

Van Speybroeck en De Winde zijn als onderzoeker verbonden aan de PXL-MAD School of Arts in Hasselt en zijn ook beiden redacteur van het tijdschrift rekto:verso en hoofdredacteur van het online tijdschrift COLLATERAL. Gezamenlijk richtten zij in Geraardsbergen het artistieke shoppingcentrum Denderland op; de voorbije jaren realiseerden zij publicaties, tentoonstellingen en performances waarbij onder meer fotografisch werk in de publieke ruimte werd ontsloten.

Meld je aan voor de nieuwsbrief