Overslaan en naar de inhoud gaan

Willem Elsschot

Vers geplakt, een poëziereeks op ATV met Maud Vanhauwaert

In de achtste aflevering van 'Vers geplakt' ontdekt Maud Vanhauwaert het manuscript van 'Aan mijne moeder' van Willem Elsschot in het archief van het Letterenhuis. Ze gaat er mee op café, naar café Quinten Matsijs.

Ontdek hier alle afleveringen van Vers geplakt. >>

Onder de naam Willem Elsschot werd Alfons de Ridder bekend als een van de meest gelauwerde Vlaamse schrijvers. Met romans als KaasLijmen/Het BeenVilla des Roses en Het Dwaallicht behoort Elsschot tot de groten van de Vlaamse literatuur.

Bakkerszoon met liefde voor literatuur

Willem Elsschot (1882-1960) is vandaag nog steeds razend populair en zijn bondige literaire oeuvre, dat slechts zo’n zevenhonderd bladzijdes telt, wordt nog veel gelezen. Alfons de Ridder, de echte naam van Willem Elsschot, was de zoon van een bakker en ontwikkelde zijn liefde voor literatuur op school, onder invloed van zijn leraar Nederlands, Pol de Mont. Elsschot schreef eerst vooral poëzie, die pas later werd gepubliceerd. Bekend is vooral zijn gedicht Het huwelijk, in de bundel Verzen van vroeger (1934). Het is een bittere aanklacht tegen het huwelijksleven. 

Behendig zakenman

Elsschot was naast schrijver ook een behendige zakenman. Hij studeerde in 1903 af aan het Antwerpse Hogere Handelsinstituut, en werkte daarna in Parijs als klerk van een rijke Argentijnse zakenman. Zijn ervaringen in Parijs, onder andere met enkele huurders in het pension waar hij verbleef, gaven inspiratie voor zijn debuut Villa des Roses (1914). Na een tijdje in Rotterdam te hebben gewerkt (1908-1910), was hij in België actief in diverse bedrijven in de internationale handel en na de Eerste Wereldoorlog leidde hij zijn eigen reclamebureau.

Cynisme en mededogen

Zijn werkervaringen klinken duidelijk door in zijn latere romans. In Lijmen/Het been (1924-1938) Kaas (1933) en Het dwaallicht (1946) treden de legendarische personages Boorman en Laarmans op. Zij worden beschouwd als alter ego’s van Elsschot zelf en vertegenwoordigen tegengestelde wereldbeelden waar Elsschot zelf mee worstelde: cynisme en mededogen. Elsschots proza heeft een heel kenmerkende sobere, maar komische stijl met een cynische ondertoon. 

Gelauwerde schrijver

Zijn werk werd veel gelauwerd. Voor Het dwaallicht won hij in 1948 de Staatsprijs voor proza en hij was de eerste Vlaming die de Constantijn Huygensprijs, de prijs voor een literair oeuvre, ontving in 1951. Postuum kreeg hij ook nog de Staatsprijs voor literatuur. 

Willem Elsschot in het Letterenhuisarchief

Het Letterenhuis bewaart een uitgebreid archief van Willem Elsschot, gevormd dankzij talrijke schenkingen en een aankoop van de Stad Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap. Elsschots archief valt uiteen in een uitgebreid literair en een zakelijk archief. Het bevat een schat aan materiaal: handschriften en typoscripten van gedichten en romans, zakenbrieven en brieven aan bevriende schrijvers. 

Artikels uit ons tijdschrift Zuurvrij

Aardige misverstanden voor litteratuur-historici

een artikel uit Zuurvrij 4

De wonderbaarlijke geboorte van Elsschots 'Kaas' te Antwerpen.

Dicht bij Elsschot. Archief & werk & leven van Willem Elsschot

een artikel uit Zuurvrij 17

Het archief van Willem Elsschot is vele malen groter dan zijn volledige literaire werk. Dat is het al snel natuurlijk. Ook de boekenplanken Elsschotliteratuur zijn voller dan het plankje waar het allemaal om begonnen is. En zo hoort het bij een groot schrijver.

Dichter bij Het been

een artikel uit Zuurvrij 23

Een onbekende brief van Menno ter Braak aan Willem Elsschot.

Uitzendingen

Meld je aan voor de nieuwsbrief