Het archief overspant de volledige literaire carrière van Hemmerechts (tot nu toe), startend bij haar eerste Engelstalige notitieboekjes als schrijfster (februari 1982) tot haar roman Ik ben Emma (2020). De schrijfster, bekend om haar sobere en trefzekere stijl, geeft hiermee een inkijk in het ontstaan van haar literaire werk. Archiefstukken zoals haar borstkankerdagboek en brieven bieden ook een blik op haar persoonlijke leven.
In veel opzichten zijn deze schriften erg intiem. Ze vormen de basis voor wat gepubliceerd is (romans, korte verhalen, essays, reisverhalen, dagboeken), daar is weinig intiems aan, maar er staan ook zinnen in waarin ik een gedachte uitprobeer of neerschrijf wat me bezighoudt, wat ik probeer te begrijpen. Wie ze leest, zit even mee in mijn hoofd.
Kristien Hemmerechts over haar archief.
Een pakketje per werk
Het grootste deel van het archief bestaat uit pakketjes die de schrijfster per roman, (reis)verhaal of essay samenstelde: onderzoeksmateriaal, correspondentie, (reis)dagboeken, maar in het bijzonder ook tal van notitieschriften waarin een roman of verhaal van basisidee tot volledige uitwerking te volgen is. Hemmerechts is iemand die zweert bij pen en papier, althans voor de eerste versies. Pas in een latere fase schakelt ze over op een tekstverwerker. Net daarom zijn er zoveel handschriften bewaard.
De wijze waarop ze nieuw werk creëert, maar ook de orde en verhelderende notities die ze toevoegde aan het archief, maakt dat iedereen, van liefhebber tot ervaren onderzoeker, zijn weg kan vinden in het archief. Kristien Hemmerechts schrijft daarover in haar handleiding bij het archief: ‘Voor de lezer en/of onderzoeker wordt het puzzelen, maar – hopelijk – ook een fascinerende ontdekkingsreis (schrijf ik hier optimistisch). Ik denk dat je vooral ziet dat schrijven voor mij een zoektocht is, en dat ik zeker niet de schrijfster ben bij wie meteen de definitieve versie uit haar pen rolt.’
Archief van een hedendaagse auteur
Het hoeft niet te verbazen dat juist deze schrijfster, middenin haar schrijfcarrière, haar archief met volle overtuiging aan het Letterenhuis heeft overgedragen. Als literatuurdocente aan de KU Leuven Campus Brussel – met pensioen sinds september 2020 – en zelf regelmatig op onderzoek in archiefinstellingen, kent ze de waarde van goed ontsloten archieven. Kristien Hemmerechts’ lange en veelzijdige carrière, haar openheid die ook in het archief terug te vinden is, en haar werkwijze maken dat er heel veel interessante invalshoeken zijn voor een kennismaking met en onderzoek naar het werk en leven van de bekende hedendaagse schrijfster.
Biografie Kristien Hemmerechts
Kristien Hemmerechts (1955) studeerde Germaanse filologie aan de Universitaire Faculteiten Sint-Aloysius in Brussel en aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 1986 promoveerde zij op Jean Rhys.
Hemmerechts debuteerde in 1986 met verhalen die verschenen in de bundel First Fictions, Introduction 9 bij de Engelse uitgever Faber and Faber. Haar Nederlandstalige debuut was de korte roman Een zuil van zout (1987), waarvoor zij meteen de Prijs van de Provincie Brabant kreeg – de eerste bekroning in een lange reeks.
Hemmerechts was getrouwd met de dichter Herman de Coninck (1944-1997). Na zijn overlijden schreef ze over hem het veelgeprezen Taal zonder mij (1998).
Hemmerechts ziet haar werk als een poging menselijk gedrag te doorgronden en te begrijpen. Ze ervaart een constante spanning tussen het zelfbeeld, het ideaalbeeld en het eigenlijke gedrag van mensen. Dat is haar belangrijkste bron van inspiratie en fascinatie.
In oktober 1992 werd Hemmerechts deeltijds hoofddocente Engelstalige letterkunde aan de Katholieke Universiteit Brussel (nu KU Leuven campus Brussel). Ze doceerde ook creatief schrijven aan de afdeling Drama van het Conservatorium van Antwerpen én aan de KU Leuven.
Zij schrijft ook essays, zoals in Altijd met uw gezever, gij (1996), en reisverhalen. In 2003 publiceerde ze haar dagboekaantekeningen in Een jaar als (g)een ander. Dagboek 5 februari 2001 – 15 februari 2002. In 2000 verschenen haar autobiografische opstellen in O toen alles nog voorbij kon gaan. In 2016 debuteerde ze met Ik ben KameLeon als kinderboekauteur.
Praktisch
Het archief kan na afspraak worden geraadpleegd in de leeszaal van het Letterenhuis. Veel, maar niet alle documenten zijn raadpleegbaar. Op sommige berust een embargo tot latere datum.
De leeszaal van het Letterenhuis is alleen na afspraak te bezoeken, op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag, 9:30-12:30 en 13:30-16:30. Een afspraak kan gemaakt worden via mail naar letterenhuis_leeszaal@antwerpen.be of op het nummer +32 3 222 93 20.
Meer info >